artykuł z Rzeczpospolitej
Źródło:Rzeczpospolita
Za urlop wypoczynkowy
Spis treści
ANNA TELEC, ANITA GWAREK
Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Zasadę tę stosuje się w pełni jedynie do składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości. Natomiast elementy zmienne mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli ulegają znacznym wahaniom – nawet z 12 miesięcy.
Wynagrodzenie urlopowe wypłaca się najpóźniej w terminie wypłaty wynagrodzenia dla tego pracownika. Zgodnie z art. 85 k.p. wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się w stałym i ustalonym z góry terminie. Powinien on być określony w regulaminie pracy lub w innych przepisach. Nie ma jednak przeszkód prawnych, aby pracodawca dał wynagrodzenie wcześniej.
Co wliczyć, co pominąć
Wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem składników wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, niebędących wynagrodzeniem, z wyłączeniem:
jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz niezawinionego przez pracownika przestoju,
gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Bierze się zatem pod uwagę tylko składniki o charakterze stałym i wypłacane periodycznie.
Najczęściej więc: wynagrodzenie zasadnicze (określone w stawce miesięcznej, godzinowej, akordowej), za godziny nadliczbowe (zarówno wynagrodzenie normalne, jak i dodatek za pracę nadliczbową), premie regulaminowe, dodatek stażowy czy funkcyjny. Analogicznie – pomija się elementy jednorazowe, nieperiodyczne, przysługujące z tytułu np. upływu okresu zatrudnienia (nagroda jubileuszowa) oraz o charakterze gwarancyjnym, np. wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy. Ponadto nie wlicza się składników, które nie istnieją w chwili wykorzystywania urlopu. Za czas urlopu wypoczynkowego należą się bowiem tylko te składniki wynagrodzenia, które przysługiwałyby zatrudnionemu, gdyby w tym czasie pracował. Jeżeli więc w danej firmie zmieniły się zasady płacowe (np. zniesiono premie) podczas urlopu pracownika, premia ta nie powiększy jego wynagrodzenia za urlop. Nawet wtedy, gdy występowała ona w okresie przyjmowanym do podstawy wymiaru tego wynagrodzenia. Gdyby bowiem w tym czasie pracownik wykonywał pracę (a nie był na urlopie), nie otrzymałby już premii.
Wynagrodzenie za urlop oblicza się na podstawie składników wynagrodzenia związanych z tym stosunkiem pracy, z tytułu którego pracownik korzysta z urlopu. W razie zatrudnienia u tego samego pracodawcy na dwóch etatach wynagrodzenie to ustala się oddzielnie dla każdego z tych stosunków pracy.
W wynagrodzeniu urlopowym uwzględnia się zatem następujące składniki:
stałe – określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości,
zmienne – przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc.
Elementy określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości przyjmuje się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
Przykład:
W sierpniu 2003 r. pracownik przebywał na 15-dniowym urlopie wypoczynkowym. Jego wynagrodzenie składa się z pensji zasadniczej w stałej wysokości 2200 zł, dodatku stażowego 220 zł oraz funkcyjnego – 200 zł. Razem otrzymuje miesięcznie 2620 zł. Korzystanie z urlopu wypoczynkowego w sierpniu nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia należnego pracownikowi w tym miesiącu. Przy stałych składnikach wynagrodzenia nie trzeba bowiem dokonywać żadnych obliczeń, gdyż uwzględnia się wynagrodzenie należne zgodnie z umową o pracę. Zatem za sierpień otrzymał on 2620 zł. A więc tyle, ile dostałby, gdyby cały miesiąc przepracował.
Jak ustalić podstawę wymiaru
Zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc wchodzą do podstawy wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej w ciągu trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W razie ich znacznego wahania mogą być uwzględnione w łącznej wysokości, wypłaconej w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Ustalone w ten sposób wynagrodzenie (czyli zsumowane z trzech lub dwunastu miesięcy) stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego.
