Pytanie prawne:
Czy w obecnym stanie prawnym dodatkowy zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia przedszkola lub szkoły podstawowej przysługuje osobom zatrudnionym w podmiotach wykonujących działalność leczniczą?
Odpowiedź:
Co do zasady – stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu
zwolnionemu od wykonywania pracy Z POWODU KONIECZNOŚCI OSOBISTEGO SPRAWOWANIA OPIEKI NAD DZIECKIEM. Obecnie ze względu na epidemię, za pomocą przepisów szczegółowych, wprowadzono uprawnienie do dodatkowego zasiłku opiekuńczego – przysługującego ponad wymiar
przewidywany dotychczas.
Jednak należy mieć na uwadze, że rozporządzenie z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 w § 1 pkt 5 dodaje do
rozporządzenia zmienianego przepis § 2c zgodnie z którym: „_od dnia 9 listopada 2020 r. do dnia 29 listopada 2020 r. szkoła podstawowa oraz szkoła artystyczna realizująca kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej jest OBOWIĄZANA PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ OPIEKUŃCZĄ DLA DZIECI OSÓB ZATRUDNIONYCH W PODMIOTACH WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ oraz innych osób realizujących zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, uczęszczających do klas I-III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie odpowiadającym klasom I-III szkoły podstawowej”. Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że:
Po pierwsze, żaden z przepisów nie wskazuje obecnie generalnego wyłączenia osób zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą spośród grona osób uprawnionych do zasiłku
opiekuńczego.
Po drugie, obecne przepisy nie nakładają obowiązku prowadzenia działalności opiekuńczej dla dzieci osób zatrudnionych w podmiotach leczniczych na przedszkola. Co więcej żaden z przepisów nie przewiduje również odgórnego zamknięcia wszystkich przedszkoli. Jeżeli zatem doszło do zamknięcia jakiegoś przedszkola ze względów epidemiologicznych, na skutek czego osoba wykonująca działalność leczniczą musi zająć się dzieckiem, ZDANIEM OPINIUJĄCEGO NIE MA PRAWNYCH PRZESZKÓD KU WYPŁACIE DODATKOWEGO ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO. Lekarz w takiej sytuacji powinien złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy powołując się na powyższe.
Po trzecie, w przypadku dzieci uczęszczających do szkół podstawowych, sytuacja przedstawia się odmiennie. Szkoły podstawowe, mimo odgórnego zamknięcia, są zobowiązane prowadzić działalność opiekuńczą dla dzieci osób zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą. Z tego względu, po stronie lekarza NIE POWSTAJE KONIECZNOŚĆ OSOBISTEGO SPRAWOWANIA OPIEKI NAD DZIECKIEM, KTÓRA JEST GŁÓWNĄ PRZESŁANKĄ DO WYPŁATY ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO.
Należy jednak zauważyć, że w obecnej sytuacji epidemiologicznej istnieje możliwość całkowitego zamknięcia szkoły np. na skutek wykrycia zakażeń pośród personelu. Wówczas szkoła nie jest w stanie wypełnić obowiązku nakładanego przez rozporządzenie, co sprawia, że LEKARZ JEST ZMUSZONY DO SPRAWOWANIA OSOBISTEJ OPIEKI NAD DZIECKIEM. W takich przypadkach, zdaniem zespołu adwokatów i radców prawnych OZZL, możliwa jest argumentacja popierająca zasadność wypłaty zasiłku opiekuńczego. Lekarz w takiej sytuacji powinien złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy powołując się na faktyczną konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem.
Opracował: Radca Prawny Kajetan Komar-Komarowski/OZZL
