Zgodnie z ustawą o działalności leczniczej, skrócony czas pracy lekarzy radiologów (i niektórych innych lekarzy i innych pracowników medycznych) obowiązuje tylko do dnia 1 lipca 2014roku.
W związku z powyższym wielu dyrektorów szpitali zaczęło wręczać lekarzom wypowiedzenia umów o pracę zmieniające dotychczasowe warunki czasu pracy.
Czy lekarze powinni przyjmować takie wypowiedzenia ?
Czy OT OZZL ma cokolwiek do zrobienia w takiej sytuacji?
Na początek należy przypomnieć ogólną zasadę prawa pracy: postanowienia umowy o pracę nie mogą być mniej korzystne niż przepisy prawa pracy, a gdyby się zdarzyło, że są one mniej korzystne, to są nieważne z mocy prawa (art. 18 kodeksu pracy)
Za przepisy prawa pracy uważa się nie tylko ustawy i rozporządzenia, ale także np.: postanowienia układów zbiorowych pracy czy regulaminów pracy i regulaminów wynagradzania.( artykuł 9 kodeksu pracy)
Jeżeli zatem w Waszym regulaminie pracy jest napisane, że lekarze radiolodzy pracują 5 godzin dziennie, to nie można wręczyć im (skutecznie i prawnie) wypowiedzeń zmieniających czas pracy- tak długo, jak długo pozostaje obowiązujący obecny regulamin pracy.
Regulamin pracy dyrektor może zmienić tylko w porozumieniu ze związkami zawodowymi. W praktyce oznacza to, że dyrektor jeśli chce zmienić regulamin musi wystąpić z taką propozycją do związków zawodowych, działających w danym szpitalu.
Jeżeli wszystkie związki zawodowe zbiorą się i podpiszą wspólne stanowisko, że NIE ZGADZAJĄ SIĘ NA ZMIANĘ REGULAMINU – dyrektor nie może zmienić regulaminu. Muszą zebrać się i przekazać dyrektorowi WSPÓLNE JEDNO STANOWISKO ! Mają na to najwyżej 30 dni.
Jeżeli chociaż jeden ze związków sprzeciwi się pozostałym (i zgodzi się na zmianę regulaminu) – dyrektor może zmienić regulamin.
BEZ ZMIANY REGULAMINU DYREKTOR NIE MOŻE SKUTECZNIE WYPOWIEDZIEĆ WARUNKÓW DOTYCZĄCYCH CZASU PRACY.
Niezależnie od tego, co napisane wyżej, lekarze którym przedstawiono propozycję wydłużenia czasu pracy, mogą (i powinni) postawić warunek, aby wraz z wydłużeniem czasu pracy, odpowiednio wzrosło wynagrodzenie miesięczne (czyli, żeby wynagrodzenie za godzinę pracy pozostało na niezmienionym poziomie).
Nawet Prezydent RP (Lech Kaczyński) przytoczył tę zasadę (odpowiedni wzrost wynagrodzenia miesięcznego przy wydłużeniu czasu pracy) jako warunek, który powinien być spełniony przy wprowadzeniu przepisów o wydłużeniu czasu pracy, a nie został, co było podstawą odmówienia podpisania przez Prezydenta ustawy o pracownikach zakładów opieki zdrowotnej w roku 2008. Patrz tutaj.
Jeżeli lekarz, któremu dyrektor chce zmienić warunki umowy o pracę (np. normy czasu pracy) jest członkiem związku zawodowego lub wskazał na określony związek, jako ten, który go reprezentuje, to dyrektor jest zobowiązany zawiadomić o takim zamiarze (zmiany warunków umowy) ten związek zawodowy. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. ( art. 38 kodeksu pracy)
UWAGA!
Lekarz, który uzna, że przedstwione przez dyrekcję wypowiedzenie warunków umowy o pracę jest niezgodne z prawem (np z powodu, który opisaliśmy wyżej, że przewiduje wprowadzenie czasu pracy dłuższego niż to przewiduje regulamin pracy) MOŻE WNIEŚĆ DO SĄDU PRACY ODWOŁANIE OD WYPOWIEDZENIA. POWINIEN TO ZROBIĆ W TERMINIE 7 DNI OD CHWILI OTRZYMANIA WYPOWIEDZENIA. Złożenie odwołania do sądu nie koliduje z innymi działaniami np. złożeniem oświadczenia o nieprzyjęciu nowych warunków.
dodatkowo warto wiedziec, że dyrektor powinien przedstawić wypwiedzenie sporządzone wg odpowiedniego wzoru – zgodnego z załącznikiem dołączonym do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 roku – treść tutaj
Zatem:
Pojedynczy lekarze i organizacja terenowa OZZL powinni sprawdzić jak sprawa czasu pracy radiologów (i innych lekarzy) jest uregulowana w regulaminie pracy obowiązującym w ich zakładzie pracy.
Jeżeli w regulaminie – czas pracy radiologów jest ustalony na 5 godzin dziennie, należy czekać na propozycję zmiany regulaminu zgłoszoną przez dyrektora. Do tej pory próba wydłużenia czasu pracy w indywidualnych umowach z lekarzami jest nielegalna. Jeżeli lekarz otrzyma takie wypowiedzenie może w terminie 7 dni od chwili jego otrzymania zwrócić się do sądu pracy z odwołaniem od wypowiedzenia (art 44 kodeksu pracy).
Jeżeli dyrektor zaproponuje związkom zawodowym zmianę regulaminu – OT OZZL powinien skłonić wszystkie inne związki zawodowe działające w zakładzie do przedstawienia jednego wspólnego stanowiska nie wyrażającego zgody na zmianę regulaminu.
Jeżeli to się nie uda i dyrektor zmieni regulamin, a następnie przedstawi lekarzowi propozycję zmiany umowy o pracę, lekarz powinien zgodzić się na nią tylko pod warunkiem odpowiedniego wzrostu wynagrodzenia miesięcznego (tj. zachowania wynagrodzenia godzinowego na dotychczasowym poziomie). Jednolite zachowanie wszystkich lekarzy radiologów gwarantuje powodzenie tej akcji. Decyzję w tej sprawie należy podjąć tuż przed minięciem czasu przeznaczonego na podjęcie decyzji, czyli tuż przed połową czasu wypowiedzenia umowy. (art. 42 kodeksu pracy). Należy złożyć odpowiednie OŚWIADCZENIE NA PIŚMIE.
Jeżeli dyrektor zgłosi się do związku zawodowego o wyrażenie zgody na wydłużenie czasu pracy, OT OZZL nie powinien takiej zgody wyrazić lub wyrazić ją pod warunkiem utrzymania stawki godzinowej wynagrodzenia czyli odpowiedniego (do wzrostu czasu pracy) wzrostu wynagrodzenia miesięcznego.
Wybrane cytaty z kodeksu pracy:
Art. 9.
§ 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Art. 18.
§ 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
§ 2. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.
Art. 38.
§ 1. O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.
§ 2. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia.
Art. 42.
§ 1. Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.
§ 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.
§ 3. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Oddział 4
Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę
Art. 44.
Pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy, o którym mowa w dziale dwunastym.
Art. 45.
§ 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wy-powiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Zarząd Krajowy OZZL
