Pytania prawne:
1.
Czy przepisy dotyczące wystawiania recept na leki refundowane przez lekarzy, a zwłaszcza rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 maja 2001 r w sprawie recept lekarskich ( Dz. U. Nr 51 ) oraz inne przepisy dotyczące wykonywania zawodu lekarza i funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej oraz powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego upoważniają dyrekcje zakładów opieki zdrowotnej do zobowiązania lekarzy zatrudnionych w tych zakładach do składania oświadczenia o treści jak niżej?
2.
Czy odmowa podpisania przez lekarza Oświadczenia jak niżej może być skuteczną prawnie podstawą do wyciągnięcia konsekwencji służbowych wobec tego lekarza przez dyrekcję zakładu opieki zdrowotnej.
Oświadczenie:
Oświadczam, że:
1. Będę ponosić pełną odpowiedzialność za ordynowanie leków, materiałów medycznych, środków leczniczych i pomocniczych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz uwzględnieniem zasady nie przekraczania granic potrzeby koniecznej w myśl przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie recept lekarskich – Dz. U. Nr 51.
2. Recepty refundowane będę wystawiać zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa określającymi sposób, tryb ich wystawiania oraz wzór. Recepty będą opatrzone pieczęcią zgodną ze wzorem określonym przez Regionalną Kasę Chorych.
3. W przypadku wystawienia recepty nie spełniającej warunków refundacji zobowiązuję się do zwrotu należności za zakwestionowane przez kasę chorych wystawione recepty z przyczyn wymienionych w pkt 1 i 2.
ODPOWIEDŹ
W odpowiedzi na powyższe pytania i przedstawionej treści „Oświadczenia” w kwestii ordynowania leków i wystawiania recept, przedstawionego lekarzom do podpisu przez Dyrekcję SP ZOZ wyjaśniamy co następuje:
Zaopatrzenie w leki i materiały medyczne przysługuje osobom ubezpieczonym na podstawie recepty wystawionej przez lekarza, a w środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne – na zlecenie lekarza. Kryteria udzielania ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych wynikających między innymi z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 06 lutego 1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym („…w ramach środków finansowych posiadanych przez Kasę Chorych i powinny odpowiadać aktualnej wiedzy i praktyce medycznej”) oraz z art. 4 ustawy z dnia 05. 12. 1996r. o zawodzie lekarza („…zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz należytą starannością”).
Nadto – w ramach stosunku pracy – lekarz ma obowiązek stosować się do poleceń przełożonych, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 § 1 Kodeksu pracy). Odpowiedzialność materialną pracowników regulują przepisy Kodeksu pracy (art. 114 – 127). Żaden z tych przepisów nie przewiduje składania w tym zakresie szczególnych oświadczeń, poza przypadkiem przyjęcia przez pracownika mienia z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się.
Nie istnieje zatem podstawa do żądania od lekarzy złożenia oświadczenia o treści, jak w przedstawionym załączniku. Co najwyżej ZOZ – jeżeli uzna to za potrzebne – może zawiadomić lekarzy (przypomnieć im) o ich obowiązkach.
Niezależnie od tego warto zwrócić uwagę, że powołane w pkcie 1 oświadczenia przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 maja 2001r. w sprawie recept lekarskich określają jedynie sposób i tryb wystawiania recept a nie ingerują w zasadność ordynowania leków. Wypada też zauważyć, że sformułowanie o „nieprzekroczeniu granic koniecznej potrzeby” przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych zostało wykreślono z art. 4 ust. 3 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w wyniku jej nowelizacji z dnia 20 lipca 2001r.
Nadto wyjaśniam, że nawet podpisanie oświadczenia o tej treści nie pozwala zakładowi pracy na potrącenie ustalonej przez niego, czy też przez Kasę Chorych kwoty, a jedynie mogłoby być podstawą do żądania jej zapłaty. W razie odmowy zapłaty przez lekarza, to ZOZ musiałby wystąpić do Sądu i dochodzić wskazanej kwoty oraz udowodnić, że poniósł szkodę w takiej właśnie wysokości i to wskutek nienależytego wykonania przez lekarza jego obowiązków.
Zarząd Krajowy OZZL – na podstawie opinii prawnej radcy prawnego Jacka Marczaka
