Wezwanie Zespołu Ratownictwa wbrew woli pacjenta

Czy w przedstawionym stanie faktycznym lekarz ma prawo wezwać zespół ratownictwa medycznego wbrew woli pacjenta?
Wnioski i rekomendacje:
Lekarz jest osobą, na której ciąży szczególny obowiązek udzielania pomocy ludziom znajdującym się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Należy więc wskazać, że jeżeli lekarz podczas teleporady uzna, iż pacjent w wyniku trudności z oddychaniem znajduje się w niebezpieczeństwie utraty zdrowia lub życia, obowiązany jest on wezwać zespół ratownictwa medycznego. Nie ma przy tym znaczenia brak zgody pacjenta, bowiem znajduje się on w stanie zagrożenia życia lub zdrowia i lekarz ma obowiązek udzielić mu pomocy.
Na marginesie należy wskazać, iż nieuzasadnione wezwanie zespołu ratownictwa medycznego może skutkować nałożeniem na sprawcę kary aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 zł. Jeżeli jednak lekarz, jako osoba dysponująca odpowiednią wiedzą medyczną, dojdzie do wniosku, że życie lub zdrowie pacjenta jest zagrożone, to nie powinien on ponieść żadnych konsekwencji z tytułu wezwania zespołu ratownictwa medycznego.
Podstawa prawna:
1. Art. 162 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz.U.2020.1444 ze zm.);
2. Art. 66 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t. j. Dz.U.2019.821 ze zm.);
3. Art. 30 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t. j. Dz.U.2020.514 ze zm.);
4. Art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki lekarskiej.
Stan faktyczny:
Podczas teleporady lekarz stwierdza u pacjenta duże duszności i problemy z oddychaniem. Pacjent odmawia wezwania do niego zespołu ratownictwa medycznego.
Stan prawny:
Odpowiadając na zadane pytanie prawne należy przywołać treść przepisów zawartych w Kodeksie karnym (dalej jako k.k.).
Zgodnie z art. 162 § 1 k.k. kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Z powyższego przepisu wynika obowiązek każdego człowieka do udzielenia pomocy drugiemu człowiekowi, podczas gdy ten znajduje się w stanie zagrożenia życia lub zdrowia. Należy wskazać, iż przez udzielenie pomocy można również rozumieć wezwanie do chorego zespołu ratownictwa medycznego.
Idąc dalej, z uwagi na fakt, iż Klient jest lekarzem należy przywołać treść przepisy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (dalej jako u.z.l.). Zgodnie z art. 30 u.z.l. lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Co więcej, zgodnie z art. 2 ust. 1 Kodeksu etyki lekarskiej, powołaniem lekarza jest ochrona życia i zdrowia ludzkiego.
Mając na uwadze powyższe należy wskazać, iż lekarz jest osobą, na której szczególnie ciąży obowiązek udzielania pomocy ludziom znajdującym się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Należy więc wskazać, że jeżeli lekarz podczas teleporady uzna, iż pacjent w wyniku trudności z oddychaniem znajduje się w niebezpieczeństwie utraty zdrowia lub życia, obowiązany jest wezwać zespół ratownictwa medycznego. Nie ma przy tym znaczenia brak zgody pacjenta, bowiem znajduje się on w stanie zagrożenia życia lub zdrowia i lekarz ma obowiązek udzielić mu pomocy.
Na marginesie należy wskazać, iż na podstawie art. 66 § 1 pkt 1 Kodeksu wykroczeń, nieuzasadnione wezwanie zespołu ratownictwa medycznego może skutkować nałożeniem na sprawcę kary aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 zł. Jeżeli jednak lekarz, jako osoba dysponująca odpowiednią wiedzą medyczną, dojdzie do wniosku, że życie lub zdrowie pacjenta jest zagrożone, to nie powinien on ponieść żadnych konsekwencji z tytułu wezwania zespołu ratownictwa medycznego.
Klauzula prawna:
Przygotowując niniejszą Opinię prawną przeanalizowano i polegano wyłącznie na informacjach otrzymanych od Klientki. Nie badano ani nie weryfikowano prawdziwości przedstawionego stanu faktycznego. Sporządzający niniejszą Opinię prawną zastrzega sobie prawo weryfikacji niniejszego opracowania w przypadku ujawnienia faktów nieznanych mu w momencie jego sporządzenia.
Niniejszą Opinię prawną wydaje się do wiadomości Klientki bez prawa publikacji przez Klientkę. Opinia prawna dotyczy wyłącznie kwestii w niej określonych i nie może być interpretowana jako obejmująca, w tym przez domniemanie, inne, niewspomniane w niej kwestie.
W niniejszej Opinii prawnej zaprezentowano niezależną, subiektywną ocenę sporządzającego, dotyczącą prawnych aspektów przedmiotu analizy, w szczególności ocena prawna przedstawiona w Opinii prawnej nie daje gwarancji wyniku danej sprawy, w przypadku skierowania jej na drogę postępowania sądowego lub administracyjnego.