Bydgoszcz dnia 01 września 2008r
Pani
Ewa Kopacz
Minister Zdrowia
Szanowna Pani Minister,
Prosimy o przyjęcie uwag ZK OZZ do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów. Uwagi te zostały sformułowane przez najbardziej zainteresowanych w sprawie czyli lekarzy rezydentów, skupionych w OZZL.
Z poważaniem
W imieniu ZK OZZL
Krzysztof Bukiel – przewodniczący Zarządu.
Opinia ZK OZZL
dotycząca projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów.
Ze względu na rozległość tematyki i krótki okres wyznaczony na konsultacje społeczne, niniejsza opinia skupi się tylko na najważniejszych sprawach.
Przede wszystkim zwracamy uwagę, że w projekcie nie ma zapisu o wprowadzeniu podziału rezydentury na dwie części i stworzeniu stanowiska „starszego rezydenta”, co miało wiązać się z różnicowaniem zarobków w zależności od czasu trwania specjalizacji. Teraz wynagrodzenie lekarza-rezydenta jest jednakowe niezależnie od roku szkolenia. Powyższy podział, a zwłaszcza zróżnicowanie wynagrodzenia było postulowane przez Porozumienie Lekarzy Rezydentów OZZL i – wstępnie – zaakceptowane w trakcie rozmów przedstawicieli rezydentów z Ministerstwem Zdrowia.
Nie ma również, postulowanego przez lekarzy – rezydentów urlopu szkoleniowego dla rezydentów oraz urlopu przed egzaminem specjalizacyjnym ! Konieczność istnienia obu tych elementów szkolenia podyplomowego jest – w zasadzie – oczywistością dla każdego, kto odbywał specjalizację. Jest też postulatem zgłaszanym – nieustannie – przez lekarzy od 1989 roku. Oczekujemy jego spełnienia. Rozporządzenie o specjalizacjach jest dobrym miejscem na umieszczenie tego typu przepisów.
Wskazujemy na niekonsekwencję następujących przepisów zawartych w projekcie rozporządzenia:
Rozdział 3, §5.1.7 rozporządzenia, nakłada na lekarza w trakcie specjalizacji obowiązek pełnienia dyżurów zgodnie z programem danej specjalizacji w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, a jednocześnie zapisy w rozdziale 4 § 9.11 oraz rozdział 5 § 12.1 dopuszczają równoważny i zmianowy system czasu pracy, traktując dyżury i pracę w w/w systemach wymiennie („oraz pełni dyżury lub pracuje w systemie zmianowym lub równoważnym w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym przepisami o zoz”). Tymczasem – systemy czasu pracy inne niż system jednozmianowy uniemożliwiają pełnienie właściwych dyżurów medycznych. Dyżur medyczny jako dopełnienie podstawowego systemu czasu pracy jest w całości wynagradzany jak godziny nadliczbowe oraz jest pełniony w określonych warunkach (konieczność podejmowania samodzielnych decyzji, sprawowanie opieki nad większa ilością pacjentów, ograniczona możliwość korzystania z konsultacji innych specjalistów, badan laboratoryjnych itd…). De facto, pozbawienie części specjalizujących się lekarzy możliwości odbywania dyżurów medycznych byłoby dla nich krzywdzące zarówno z uwagi na pomniejszenie wynagrodzenia jak i ze względu na brak miejsca w ich szkoleniu specjalizacyjnym na pracę w warunkach opisanych wyżej.
Wskazujemy na konieczność wprowadzenia jednoznacznych przepisów dotyczących czasu trwania staży kierunkowych. Problem dotyczy ewentualnego wydłużenia staży kierunkowych o dni wolne po dyżurze. Zgodnie z ostatnią interpretacją MZ (departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego – MZ-BM-S-3576 /08 Dep. N.i S.W.- rezydentura.) należy wydłużyć staże o ilość udzielonych dni wolnych w związku z pełnieniem dyżurów medycznych. W praktyce powoduje to wydłużenie okresu specjalizacji nawet o ponad pół roku. Poza wszystkim taka interpretacja budzi wątpliwości o zgodność z konstytucją (niejednakowe traktowanie rezydentów i innych pracowników jeśli chodzi o rozliczanie czasu pracy i prawa do urlopu wypoczynkowego).
Za konieczne uważamy również jednoznaczne uregulowanie kwestii miejsca pełnienia dyżurów medycznych w trakcie staży cząstkowych odbywanych poza jednostką macierzystą. Czy ma być to miejsce odbywania stażu czy jednostka zatrudniająca lekarza w trakcie specjalizacji?
Projekt rozporządzenia nie reguluje sposobu zatrudniania (i wynagradzania) lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne jako uzupełnienie studiów doktoranckich. Mianowicie: wskazanie, że wymiar pracy lekarza będącego w trakcie specjalizacji musi odpowiadać maksymalnemu dopuszczalnemu ustawą wymiarowi czasu pracy lekarza zatrudnionego w zoz przy jednoczesnym braku zapisów regulujących kwestię zatrudniania tych lekarzy może prowadzić do nadużyć w postaci interpretacji nakazujących pracę w tym wymiarze (obecnie 48 godz/tydz) bez wynagrodzenia bądź za wynagrodzeniem wynikającym z zatrudnienia na część etatu.
Istnieje pewna nieścisłość (niekonsekwencja, a nawet kolizja) przepisów dotyczących pełnienia dyżurów przez lekarza odbywającego specjalizację. Rozdział 5 § 23.6 mówi o konieczności uzyskania zgody kierownika specjalizacji na pełnienie samodzielnych dyżurów medycznych a jednocześnie rozdz.3, § 5.1.7 nakładający obowiązek pełnienia dyżurów nie przewiduje wyjątków innych niż brak dyżurów medycznych w programie danej specjalizacji. Co dzieje się z lekarzami, którzy nie mają (jeszcze) takiej zgody? Nasuwa się przypuszczenie, że powinni pełnić dyżury "niesamodzielne". Nie zmienia to faktu, że jest to i tak czas pracy, za który przysługuje wynagrodzenie. Jednakże brak jasnego zapisu regulującego tę sprawę może prowadzić do nadużyć ze strony pracodawców.
W rozporządzeniu brakuje przepisów jednoznacznie definiujących czas kursów obowiązkowych jako czas pracy w przypadku specjalizacji odbywanej w trybie rezydentury. W ostatnim czasie coraz częściej obowiązkowe kursy specjalizacyjne organizowane są w dni wolne od pracy. MZ udzielając odpowiedzi na pytanie, czy są one czasem pracy, odpowiedziało twierdząco – należy się więc za ten czas wynagrodzenie W rozporządzeniu powinien znaleźć się jasny zapis regulujący tę kwestię.
Brakuje również w rozporządzeniu jasnego uregulowania kwestii pełnienia dyżurów w sytuacjach, w których Kodeks Pracy zabrania pracy w nocy ( kobiety w ciąży, osoby posiadające dzieci poniżej 4 roku życia). Czy w takich sytuacjach należy wydłużyć specjalizację o czas potrzebny do odbycia wymaganej liczby dyżurów? Co dzieje się w sytuacji, gdy ze względów zdrowotnych dyżurowanie staje się niemożliwe? Może należałoby wprowadzić zapis mówiący o możliwości zamiany ( w określonych sytuacjach) dyżurów na inną formę kształcenia.
Za niesłuszne uważamy rozwiązanie, które przewiduje (§ 32.2 ), że niezaliczenie dowolnej części PES równe jest niezdaniu całości egzaminu. Obie, odrębne części egzaminu powinny być zaliczane odrębnie.
Proponujemy, aby wzorem wynagrodzenia dla opiekuna stażu podyplomowego wprowadzić (odpowiednio wysoki) dodatek dla kierowników specjalizacji. na pewno wpłynęłoby to pozytywnie na zaangażowanie kierowników specjalizacji w sprawy swoich podopiecznych.
W imieniu ZK OZZL
Krzysztof Bukiel – przewodniczący Zarządu
