Informujemy, że, realizując uchwałę z dnia 09 maja 2008r, ZK OZZL złożył do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uznanie, że przepisy o dyżurach medycznych, które przewidują, iż czas dyżuru nie jest objęty limitem godzin nadliczbowych (o których mowa w kodeksie pracy) są niezgodne z konstytucyjną zasadą równości obywateli i zakazem dyskryminacji (art. 32 Konstytucji RP).

Treść wniosku do TK jest następująca:

Trybunał Konstytucyjny

WARSZAWA

WNIOSEK

Na podstawie art. 191 ust.1 pkt 4 oraz art.191 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy wnosi o stwierdzenie, że:

Przepisy art.32j ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ustanawiające definicję „dyżuru medycznego”, jako pojęcia odrębnego od pojęcia „pracy w godzinach nadliczbowych”, w tym zakresie, w jakim wyłączają czas dyżuru z limitu godzin nadliczbowych (o których mowa w art. 151 §3 kodeksu pracy) są niezgodne z konstytucyjną  zasadą równości obywateli i zakazem dyskryminacji (art. 32 Konstytucji).

UZASADNIENIE

I. Uzasadnienie prawa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy do wystąpienia z niniejszym wnioskiem .

Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy jest organizacją związkową ogólnokrajową, a Zarząd Krajowy OZZL jest naczelnym organem statutowym Związku. Uchwałą z dnia 09 maja 2008 r. Zarząd Krajowy postanowił wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego w przedmiotowej sprawie i upoważnił przewodniczącego Zarządu Krajowego i radcę prawnego związku do reprezentowania OZZL przed Trybunałem. Treść uchwały stanowi załącznik do niniejszego wniosku.

Jest zatem spełniony warunek zawarty w art.191 ust.1pkt 4 Konstytucji RP.

Przedmiotem wniosku OZZL są przepisy dotyczące czasu pracy lekarzy, co jest objęte zakresem działania związków zawodowych. Spełniony zatem jest  warunek zawarty w art.191 ust.2 Konstytucji RP.

UZASADNIENIE MERYTORYCZNE WNIOSKU:

Istotą wniosku jest zarzut, że przepisy art. 32 j ust. 1 Ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,  ustanawiające definicję „dyżuru medycznego”, jako pojęcia odrębnego od pojęcia „pracy w godzinach nadliczbowych” są niezgodne z konstytucyjną zasadą równości obywateli i zakazem dyskryminacji (art. 32 Konstytucji RP) przez to, że pozwalają na nieobjęcie lekarzy pełniących dyżury medyczne powszechnie obowiązującym limitem rocznym godzin nadliczbowych i powodują przez to faktyczne zwiększenie tygodniowej normy czasu pracy dla lekarzy do 48 godzin.  

Wszystkich pracowników obowiązują przepisy kodeksu pracy, chyba, że w przepisach szczególnych określone rozwiązania, zawarte w kodeksie pracy, są uregulowane odmiennie. Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi w Polsce 40 godzin. Nie ma w żadnym przepisie szczególnym wyłączenia lekarzy z powszechnie obowiązującego tygodniowego wymiaru czasu pracy. Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, pracowników obowiązuje powszechnie roczny limit 150 godzin nadliczbowych (art. 151.  § 3 kp). Nie ma w żadnym przepisie szczególnym wyłączenia lekarzy z powszechnie obowiązującego limitu godzin nadliczbowych w ciągu roku.
Dyżury medyczne, pełnione przez lekarzy na podstawie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, są wliczane do czasu pracy, a ponieważ są wykonywane po normalnych godzinach pracy – stanowią faktycznie pracę w godzinach nadliczbowych. Zwracał na to uwagę m. innymi SN w uchwale z dnia 13 marca 2008r ( I PZP 11/07) powołując się na orzeczenia ETS (cyt. ze str. 17 uzasadnienia): Trybunał (ETS) wyjaśnił ponadto w orzecznictwie dotyczącym dyżuru pracowniczego w miejscu pracy, że godziny takiego dyżuru powinny być traktowane w sytuacjach, gdy jest to właściwe, jako praca w godzinach nadliczbowych. Pojęcie „godziny nadliczbowe” Trybunał wyjaśnił w wyroku z dnia 8 lutego 2001 r., wydanym w sprawie C-350/99 w sporze między W. Lange a G. Schünnemannem, spółka z o. o. (Zb. Orz. 2001, s. I-01061, pkt. 16 – 19). Z tego wyroku Trybunału wynika jednoznacznie, że w prawie wspólnotowym nie ma żadnej szczególnej prawnej definicji pojęcia „godziny nadliczbowe” i że pojęcie to oznacza to, co wynika z jego dosłownego rozumienia. W punkcie 16 powyższego wyroku Trybunał stwierdził, że „Cechą charakterystyczną godzin nadliczbowych, jak wskazuje brzmienie tego określenia, jest to, że one mają miejsce poza normalnymi godzinami pracy, do których się dołączają.”.
Roczny limit godzin nadliczbowych, wprowadzony do przepisów kodeksu pracy spełnia funkcję ochronną. Jego celem jest ochrona pracowników przed nadmierną ilością godzin pracy. Pomimo tego, praca lekarzy w czasie dyżurów medycznych – wykonywana przecież w „nadgodzinach” – nie jest objęta limitem 150 godzin w ciągu roku (zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Głównego Inspektoratu Pracy, sformułowanym w odpowiedzi na list OZZL w tej sprawie). Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy  ( i list OZZL do GIP) – w załączeniu.

Pretekstem do takiego, odmiennego potraktowania lekarzy niż wszystkich innych pracowników jest „zabieg prawny”, polegający na wprowadzeniu pojęcia „dyżur medyczny” dla pracy wykonywanej w godzinach nadliczbowych przez lekarzy, zatrudnionych w szpitalach (art. 32 j ust. 1 Ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Dzięki temu „zabiegowi” lekarze mogą być zobowiązani do zatrudnienia – de facto – w wymiarze 48 godzin tygodniowo, a nie jak wszyscy inni pracownicy w wymiarze 40 godzin tygodniowo. W stanowisku GIP napisano wręcz o „nowych normach czasu pracy” (wyłącznie dla lekarzy dyżurujących ?). W ocenie OZZL takie wyłączenie lekarzy z powszechnie obowiązujących norm czasu pracy stanowi naruszenie konstytucyjnego prawa równości obywateli i zakazu dyskryminacji.

 W imieniu ZK OZZL
Krzysztof Bukiel – przewodniczący Zarządu
Załączniki:
1.      List OZZL do GIP,
2.      Stanowisko GIP.
3.      Uchwała ZK OZZL z dnia 09 maja 2008r w sprawie wniosku do TK.