Szanowna Pani Doktor,
w odpowiedzi na Pani pytanie dotyczące możliwości pełnienia dyżurów 24-godzinnych w zamian za 48 godzinny odpoczynek, wyjaśniam co następuje:
Problematyka czasu pracy lekarzy jest obecnie uregulowana w dziale III ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112 poz. 654 z późn. zm.), które to przepisy stanowią wykonanie dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy.
W myśl art. 93 ust. 1 ustawy czas pracy lekarza nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ponadto lekarz może zostać zobowiązany, na podstawie art. 95 ust.1 ustawy do pełnienia dyżuru medycznego, który- chociaż stanowi wykonywanie czynności zawodowych poza normalnymi godzinami prac– jest wliczany do czasu pracy.
Łączny przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy lekarza– t.j. ,,normalnej” i w ramach dyżuru- nie może przekroczyć 48 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca, a szczególnych przypadkach- nieprzekraczającym 4 miesięcy (czyli w praktyce w danym okresie rozliczeniowym w niektórych tygodniach czas pracy może być dłuższy niż 48 godzin, a w niektórych krótszy- ważne tylko, aby średnio w okresie rozliczeniowym nie przekraczał 48 godzin tygodniowo).
Ustawa reguluje również wymiar nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego przysługującego lekarzowi, który wynosi: co najmniej 11 godzin w każdej dobie (odpoczynek dobowy) oraz co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu. W sytuacji jednak, gdy lekarz pełni dyżur medyczny, odpoczynek dobowy udzielany jest dopiero po zakończeniu dyżuru- czyli w praktyce niekiedy dopiero w następnej dobie (art. 97 ust. 2 ustawy).
Jak wynika z powyższego, może się zatem zdarzyć, że lekarz będzie niekiedy zobowiązany do nieprzerwanej pracy w wymiarze 24 godzin.
Wymaga przy tym podkreślenia, że za pracę w ramach dyżuru medycznego lekarzowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości jak za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 95 ust. 5 ustawy). Ustawa nie przewiduje natomiast udzielenia lekarzowi czasu wolnego od pracy w zamian za czas dyżuru (np. 48 godzin wolnych za 24 godziny dyżuru) zamiast wypłacenia mu wynagrodzenia za dyżur. Analogicznie wygląda sytuacja lekarza w razie podpisania przez niego tzw. klauzuli opt-out- wówczas również za pracę w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin tygodniowo w danym okresie rozliczeniowym pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia lekarzowi wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 96 ust. 7 ustawy).
z szacunkiem
radca prawny
Jacek Marczak
